Phân tích các khoản chi phí phát sinh khi đóng cọc bê tông và cách hạn chế hiệu quả nhờ khảo sát, thiết kế và thi công chuẩn.
Trong quá trình thi công đóng cọc bê tông, nhiều chủ đầu tư thường đối mặt với chi phí phát sinh không lường trước, làm đội vốn và ảnh hưởng tiến độ. Bài viết này sẽ phân tích các loại chi phí phụ phổ biến trong thi công cọc bê tông và đưa ra giải pháp cụ thể giúp bạn hạn chế rủi ro về tài chính.
Khi lên kế hoạch thi công nền móng bằng phương pháp đóng cọc bê tông, phần lớn chủ đầu tư và kỹ sư chỉ tập trung vào đơn giá vật tư và thi công cơ bản. Tuy nhiên, thực tế tại công trường lại thường phát sinh thêm nhiều hạng mục chi phí không nằm trong dự toán ban đầu: từ xử lý nền đất yếu, điều chỉnh thiết kế, đến vận chuyển cọc bị sai kích thước… Đây là nguyên nhân khiến ngân sách bị “đội” lên đáng kể nếu không có biện pháp kiểm soát từ đầu.
Trong bài viết này, Xây Dựng Nền Móng sẽ liệt kê các chi phí phát sinh thường gặp nhất khi đóng cọc bê tông, giải thích lý do vì sao chúng xảy ra và quan trọng hơn – hướng dẫn cách hạn chế, phòng tránh chúng thông qua quản lý, kiểm tra và lựa chọn đơn vị thi công phù hợp.
Chi phí phát sinh do thay đổi thiết kế cọc bê tông trong quá trình thi công
Một trong những chi phí ngoài dự kiến phổ biến nhất là thay đổi chiều dài, tiết diện hoặc loại cọc so với thiết kế ban đầu. Nguyên nhân thường xuất phát từ khảo sát địa chất chưa đầy đủ hoặc không cập nhật đúng điều kiện nền đất hiện tại. Khi phát hiện cọc không đủ chiều dài để đạt độ sâu thiết kế, buộc phải thay đổi bằng loại cọc dài hơn, gây phát sinh thêm chi phí vật tư và vận chuyển.
Ngoài ra, việc thay đổi từ cọc vuông sang cọc ly tâm hoặc tăng cường cường độ bê tông (từ M250 lên M300, M400…) cũng khiến giá thành tăng lên rõ rệt. Nếu khối lượng thay đổi lớn, đây có thể trở thành khoản phát sinh lên tới hàng chục triệu đồng mỗi hạng mục.
Cách hạn chế: Đảm bảo khảo sát địa chất đầy đủ và chính xác trước khi lập thiết kế cọc. Hợp tác với các đơn vị tư vấn có kinh nghiệm nền móng để lựa chọn loại cọc phù hợp ngay từ đầu.
Chi phí phát sinh khi nền đất yếu cần xử lý trước khi đóng cọc
Khi nền đất tại công trường quá yếu (ví dụ: lớp bùn hữu cơ, sét mềm, đất san lấp chưa chặt…), lực kháng mũi và lực ma sát bên của cọc có thể không đảm bảo, khiến cọc không đạt tải trọng yêu cầu dù đã đóng tới độ sâu lớn. Trong tình huống này, chủ đầu tư buộc phải xử lý nền đất bằng phương pháp như: đắp cát gia tải, bơm vữa xi măng, làm đệm cát… để tạo điều kiện thuận lợi cho đóng cọc.
Chi phí cho xử lý nền đất yếu có thể rất đáng kể, đặc biệt nếu không được tính trước trong hồ sơ dự toán.
Cách hạn chế: Kiểm tra chặt chẽ kết quả khảo sát địa chất, đặc biệt chú ý các lớp đất yếu dày hơn 2m. Nếu phát hiện bất thường, nên đưa ra phương án xử lý sớm trong hồ sơ thiết kế, tránh phát sinh sau.
Phí vận chuyển cọc tăng do sai vị trí công trường hoặc cung đường khó
Một khoản chi phí “thầm lặng” khác là chi phí vận chuyển cọc đến công trường. Nếu trong hợp đồng không ghi rõ địa chỉ giao hàng hoặc công trường nằm ở vùng sâu vùng xa, đường chật hẹp, xe cẩu phải thuê loại nhỏ hơn, chuyển tải nhiều lần… thì đơn giá vận chuyển sẽ bị đội lên cao hơn so với mức tiêu chuẩn.
Ngoài ra, nếu sai kích thước hoặc loại cọc, việc trả hàng – đổi hàng cũng phát sinh thêm chi phí lưu kho, bốc xếp và chờ đợi, làm chậm tiến độ.
Cách hạn chế: Cần cung cấp bản đồ vị trí và ảnh hiện trạng công trường khi yêu cầu báo giá. Nêu rõ chiều dài, tải trọng đường, các điểm hẹp. Nên thuê đơn vị đóng cọc có sẵn xe cẩu tự hành để chủ động.
Phát sinh do máy đóng cọc bị kẹt, sự cố kỹ thuật hoặc thời tiết xấu
Trong thực tế, nhiều công trình gặp tình trạng máy đóng cọc gặp trở ngại: kẹt đầu búa rung trong lòng cọc, va chạm với lớp đá ngầm không lường trước, hoặc phải dừng thi công do mưa lớn kéo dài khiến mặt bằng ngập úng. Những tình huống này khiến đội máy thi công phải chờ, dừng máy, tăng thời gian thuê thiết bị và công nhân.
Chi phí phát sinh từ sự cố máy thường không nhỏ nếu tính theo ngày – có thể lên đến vài triệu đồng/ngày do đội máy đứng chờ.
Cách hạn chế: Chuẩn bị mặt bằng tốt, đầm chặt trước khi thi công. Lên kế hoạch thi công theo dự báo thời tiết. Yêu cầu nhà thầu có kinh nghiệm và máy móc được kiểm tra bảo dưỡng kỹ trước khi đưa vào công trường.
Phụ phí phát sinh do thay đổi tiến độ hoặc yêu cầu làm việc ngoài giờ
Một số trường hợp phát sinh từ yêu cầu chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thi công, dẫn đến việc phải làm thêm giờ, thi công ban đêm hoặc ngày nghỉ. Trong hợp đồng thi công cọc, nếu không quy định rõ về thời gian làm việc thì việc làm ngoài giờ sẽ tính thêm phụ phí, gồm: lương công nhân tăng ca, chi phí chiếu sáng, hỗ trợ an ninh…
Chi phí này thường không quá lớn trên mỗi ngày, nhưng nếu kéo dài thì ảnh hưởng ngân sách rõ rệt.
Cách hạn chế: Thống nhất tiến độ ngay từ đầu, ghi rõ thời gian làm việc tiêu chuẩn và điều kiện làm thêm giờ trong hợp đồng. Tránh thay đổi lịch thi công nhiều lần.
Phí phát sinh do đơn vị thi công thiếu chuyên nghiệp, dẫn tới làm lại
Đây là khoản phát sinh nguy hiểm nhất – khi đơn vị thi công thiếu kinh nghiệm hoặc sử dụng thiết bị cũ, không đảm bảo kỹ thuật khiến việc đóng cọc không đạt tiêu chuẩn (lệch trục, độ sâu không đạt, đầu cọc vỡ…). Khi đó, chủ đầu tư buộc phải khoan nhổ lại cọc hoặc gia cố thêm, kéo theo chi phí sửa sai rất lớn.
Cách hạn chế: Tuyệt đối không chọn nhà thầu theo giá rẻ. Ưu tiên đơn vị đã có hồ sơ năng lực, nhiều công trình tương tự. Yêu cầu kiểm tra hồ sơ máy móc, nhân sự, và ký cam kết chất lượng thi công.
Bảng tổng hợp các khoản chi phí phát sinh khi đóng cọc bê tông
| Khoản chi phí phát sinh | Nguyên nhân thường gặp | Giải pháp hạn chế hiệu quả |
|---|---|---|
| Thay đổi chiều dài hoặc loại cọc | Khảo sát địa chất chưa chính xác, thiết kế chưa phù hợp | Thực hiện khảo sát địa chất kỹ lưỡng và tư vấn nền móng đầy đủ |
| Xử lý nền đất yếu | Gặp lớp đất bùn, sét mềm, đất san lấp không đạt độ chặt | Đưa biện pháp xử lý nền vào thiết kế và dự toán ban đầu |
| Tăng chi phí vận chuyển cọc | Công trường ở xa, đường hẹp, đổi xe hoặc đổi loại cọc | Cung cấp chính xác địa điểm, bản đồ và điều kiện mặt bằng khi báo giá |
| Sự cố máy móc hoặc điều kiện thi công xấu | Búa kẹt, gặp đá ngầm, mặt bằng ngập úng, thời tiết xấu | Bảo dưỡng thiết bị trước thi công, chuẩn bị mặt bằng kỹ lưỡng |
| Chi phí làm ngoài giờ, tăng ca | Chủ đầu tư yêu cầu đẩy tiến độ, thi công ban đêm hoặc ngày nghỉ | Thống nhất khung thời gian làm việc và điều kiện tăng ca trong hợp đồng |
| Làm lại do sai kỹ thuật | Nhà thầu thiếu kinh nghiệm, giám sát yếu, máy móc cũ | Chọn đơn vị thi công uy tín, có kinh nghiệm và ký cam kết chất lượng |
Nếu bạn cần hỗ trợ báo giá đóng cọc bê tông, tư vấn thiết bị thi công hoặc khảo sát nền đất, hãy liên hệ Xây Dựng Nền Móng để được tư vấn tận nơi, giải pháp rõ ràng – hiệu quả – tiết kiệm chi phí thi công phần móng.
