Hiểu cách chọn đơn giá trọn gói hay tách hạng mục giúp tối ưu chi phí, minh bạch và kiểm soát thi công hiệu quả.
Trong lĩnh vực thi công nền móng, đặc biệt là đóng cọc bê tông, đóng cừ Larsen, việc lập dự toán và lựa chọn hình thức đơn giá luôn là vấn đề gây tranh cãi giữa chủ đầu tư và nhà thầu. Không ít trường hợp xảy ra mâu thuẫn vì không thống nhất ngay từ đầu về cách tính chi phí, dẫn đến phát sinh hoặc chậm tiến độ do thiếu minh bạch.
Vậy nên chọn đơn giá trọn gói hay tách riêng từng hạng mục khi ký hợp đồng thi công? Bài viết này sẽ giúp bạn phân tích cụ thể ưu – nhược điểm của từng phương án, từ đó lựa chọn hình thức phù hợp nhất với công trình thực tế.
Đơn giá trọn gói khi thi công đóng cọc, cừ: Ưu điểm và rủi ro
Hình thức đơn giá trọn gói thường được hiểu là nhà thầu nhận thi công toàn bộ công việc với một mức giá duy nhất, không thay đổi trong quá trình thực hiện – trừ khi có sự thay đổi thiết kế hoặc yêu cầu bổ sung từ chủ đầu tư. Đây là cách được nhiều đơn vị chọn vì sự đơn giản trong quản lý.
Ưu điểm của đơn giá trọn gói:
- Dễ dự toán tổng chi phí: Chủ đầu tư chỉ cần quan tâm tổng số tiền, dễ kiểm soát ngân sách từ đầu.
- Thuận tiện quản lý hợp đồng: Ít phát sinh tranh cãi về đơn giá từng phần việc.
- Thúc đẩy tiến độ: Nhà thầu có động lực tối ưu thi công nhanh gọn để đảm bảo lợi nhuận.
Tuy nhiên, rủi ro cũng không nhỏ:
- Thiếu minh bạch chi tiết: Nếu không mô tả rõ khối lượng, chủ đầu tư có thể bị “cắt bớt” những phần không được đề cập.
- Khó kiểm soát phát sinh: Các hạng mục phát sinh dễ bị đội giá nếu không nằm trong gói ban đầu.
- Chất lượng không đồng đều: Nhà thầu có thể tiết giảm vật liệu, nhân công để tăng lợi nhuận, ảnh hưởng chất lượng thi công.
Vì vậy, khi chọn đơn giá trọn gói, cần lập hồ sơ kỹ thuật thật rõ ràng, có bản vẽ, khối lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật đính kèm hợp đồng để tránh rủi ro pháp lý.
Đơn giá tách riêng từng hạng mục: Minh bạch, nhưng cần giám sát chặt
Ngược lại với gói trọn, hình thức tách đơn giá từng hạng mục sẽ chia nhỏ công việc ra theo các đầu việc cụ thể như: vận chuyển cọc, hạ cọc bằng búa rung, thiết bị phụ trợ, đào hố sơ bộ, làm đầu cọc, kiểm tra thí nghiệm, v.v…
Lợi ích khi bóc tách từng hạng mục:
- Rõ ràng chi phí từng phần: Dễ theo dõi, so sánh giá và kiểm soát khối lượng thực tế.
- Chủ động lựa chọn nhân lực/thiết bị: Có thể thuê riêng từng dịch vụ để tối ưu giá.
- Phù hợp công trình lớn/phức tạp: Nhất là dự án sử dụng nhiều tổ đội thi công khác nhau.
Tuy nhiên, nhược điểm cần lưu ý:
- Khó tổng hợp nhanh tổng chi phí: Dễ bị sai sót nếu không theo dõi sát từng phần.
- Tăng chi phí quản lý giám sát: Phải có đội kỹ thuật theo sát từng hạng mục nhỏ.
- Phát sinh chi phí ẩn: Nếu không thống nhất đơn giá từ đầu, dễ xảy ra chênh lệch.
Mô hình bóc tách từng phần phù hợp khi chủ đầu tư có đội giám sát kỹ thuật riêng, hoặc trong các công trình lớn, sử dụng hồ sơ thanh toán định kỳ.
Nên chọn đơn giá đóng cừ Larsen trọn gói hay tách riêng?
Đối với thi công đóng cừ Larsen, việc lựa chọn cách tính đơn giá còn phụ thuộc vào:
- Quy mô công trình: Với công trình dân dụng nhỏ, chọn trọn gói giúp đơn giản hóa thủ tục. Với công trình tầng hầm, ven sông, sạt lở – nên tách riêng.
- Loại thiết bị sử dụng: Nếu cần sử dụng nhiều loại búa rung, cẩu, máy đào hỗ trợ, nên tách riêng thiết bị.
- Vị trí địa hình: Thi công vùng đất yếu, nước ngầm cao, dễ phát sinh khối lượng ngoài dự kiến – nên dùng đơn giá tách.
- Mức độ chủ động của chủ đầu tư: Có đội kỹ thuật theo sát thì nên bóc tách, kiểm soát tốt hơn.
Bảng tổng hợp so sánh trực quan
| Tiêu chí | Đơn giá trọn gói | Đơn giá tách từng hạng mục |
|---|---|---|
| Quản lý hợp đồng | Dễ, nhanh, ít tranh cãi | Phức tạp, nhiều đầu việc |
| Kiểm soát chi phí | Tổng thể dễ dự toán | Chi tiết, dễ kiểm tra |
| Rủi ro phát sinh | Có thể bị đội giá nếu không rõ ràng | Có thể kiểm soát nếu bóc tách tốt |
| Phù hợp với loại công trình | Dân dụng, quy mô nhỏ | Công trình lớn, kỹ thuật phức tạp |
| Yêu cầu kỹ thuật | Thấp đến trung bình | Trung bình đến cao |
| Vai trò của chủ đầu tư | Ít can thiệp | Cần giám sát sát sao từng hạng mục |
Kết luận
Không có lựa chọn tuyệt đối tốt hơn giữa đơn giá trọn gói hay bóc tách từng hạng mục. Tùy vào quy mô công trình, độ phức tạp kỹ thuật, năng lực quản lý của chủ đầu tư mà lựa chọn phương án phù hợp.
- Nếu bạn cần sự gọn gàng, dễ quản lý, ít người giám sát: nên chọn đơn giá trọn gói, nhưng phải chốt thật kỹ khối lượng và tiêu chuẩn.
- Nếu bạn muốn kiểm soát từng chi tiết, tối ưu chi phí thực tế và có đội ngũ kỹ thuật theo sát: nên chọn đơn giá tách từng hạng mục.
Trong mọi trường hợp, hãy yêu cầu đơn vị thi công cung cấp báo giá chi tiết từng phần, thuyết minh rõ ràng công việc, vật liệu, máy móc, thời gian thi công. Điều này giúp bạn dễ so sánh, thương lượng và tránh rủi ro về sau.
