Vai trò của cốt thép trong cấu kiện bê tông như thế nào ? Trong thực tế, một cấu kiện bê tông nếu không có cốt thép sẽ ra sao ?
Dù có được hình thù nhưng sẽ dễ dàng sụp đổ khi có tác động lực, một hệ thống sàn không cốt thép sẽ không tồn tại, ngay cả cột không có cốt thép cũng luôn đứng trước nguy cơ gãy đổ. Vậy vai trò của cốt thép như thế nào trong cấu kiện bê tông ? Và làm thế nào để chọn được thép tốt ? Trong khi trên thị trường rất đa dạng các sản phẩm sắt thép khác nhau?
Vai trò chịu lực của cốt thép trong bê tông
Đầu tiên, vai trò của cốt thép trong bê tông là chịu lực kéo, do bê tông có sức chịu nén tốt, nhưng lại không chống được lực cắt , kéo. Trong khi đó, các cấu kiện như dầm, sàn, cột đều không chỉ có yêu cầu chống lại lực nén mà phải chống cả lực cắt, kéo tốt. Trong bê tông, có một số loại cốt thép được gọi tên theo vai trò làm việc như:
– Cốt thép chịu lực: dùng để chống lại lực kéo trong các cấu kiện bị uốn như dầm hoặc trong các cấu kiện chịu lực kéo .
– Cốt thép phân phối: cốt thép được dùng trong dầm để chống lại các lực phụ và cục bộ, có thể chưa được tính toán hết trong quá trình thiết kế. Nó còn có tác dụng phân phối đều tải trọng trên sàn và định vị các cốt thép chịu lực.
– Cốt thép đai: cốt thép dùng trong dầm cột , đảm bảo vị trí của cốt thép chịu lực không xê dịch.
– Cốt thép cấu tạo: dùng để giữ vị trí các thanh thép chịu lực và làm toàn bộ cốt thép thành một bộ khung vững chắc, tăng sự ổn định của sàn hay dầm.
Chất lượng cốt thép trong cấu kiện bê tông
Cốt thép phải sạch, không rỉ. Trường hợp để cốt thép ngoài trời mưa nhiều ngày trước khi đổ phải có bạt che chắn, không để cốt thép rỉ. Nếu đã bị rỉ phải tiến hành cạo rỉ trước khi thi công, không để rỉ tiếp tục ăn mòn.
Bê tông là loại vật liệu chống rỉ cho thép tất tốt. Do đó khi bê tông bao bọc kín cốt thép (có thể khối bê tông đã sủ dụng nhiều năm) khi đục trơ cốt thép thấy vẫn còn ánh xanh, chứng tỏ thép và bê tông đều rất tốt.
Cùng với việc kiểm tra cốp pha, chúng ta cần kiểm tra cốt thép neo buộc đúng vị trí, các mối dây buộc đã chắc chắn, có thiếu thép không . Đặc biệt là việc nhầm vị trí các thanh thép chịu lực và thép cấu tạo thường hay xảy ra, khi thợ trình độ thấp không có năng lực đọc bản thiết kế kết cấu.
Các cốt thép phải chính xác về chủng loại, chiều dài, hình dạng theo thiết kế, vị trí bẻ mỏ, các miếng kê cố định vị trí cốt thép, các lỗ chừa lại trong bê tông. Người thợ thi công thường làm theo thói quen, do không nắm được chiều chịu lực cấu kiện nên có thể đặt ngược thép, làm mất tác dụng của cốt thép. Điều này cần phải có con mắt của nhà chuyên môn giám sát.
Cốt thép phải được định vị chính xác, các mối nối buộc chặt bằng neo để tránh khả năng chuyển dịch trong lúc đổ bê tông. Không nên dùng các mảnh gạch vỡ làm “ con kê” cốt thép sàn và cốt thép chịu mô men âm . Bê tông không bám dính vào các vật liệu này sẽ nảy sinh khe nứt nước thấm vào làm rỉ cốt thép . Nên làm các con kê bằng thép hoặc nhựa. Việc nối buộc cốt thép phải làm bằng dây thép hặc hàn. Tại vị trí chỉ có thể nối đối đầu hai thanh thép, bắt buộc bạn phải hàn. Những vị trí nối chồng cần chồng hai thanh thép một khoảng theo quy phạm ( đúng kỹ thuật) không được đi lại giẫm lên hệ thống cốt thép đã buộc, để tránh sự xô lệch của cốt thép.
