Tổng hợp các yêu cầu kỹ thuật quan trọng cần tuân thủ trong quá trình thi công cọc bê tông cốt thép – đảm bảo đúng tiêu chuẩn TCVN, nâng cao chất lượng và an toàn công trình nền móng.
Đóng cọc bê tông cốt thép là phương pháp phổ biến để gia cố nền đất yếu và truyền tải trọng công trình xuống các lớp đất sâu ổn định hơn. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả chịu lực, độ bền lâu dài và an toàn kỹ thuật, quá trình thi công phải tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu kỹ thuật theo tiêu chuẩn hiện hành.
Bài viết này tổng hợp những yêu cầu kỹ thuật quan trọng nhất khi thi công đóng cọc bê tông cốt thép, giúp các kỹ sư, nhà thầu và chủ đầu tư kiểm soát tốt chất lượng nền móng ngay từ đầu.
Tóm tắt:
1. Yêu cầu về vật liệu cọc bê tông cốt thép
- Cọc phải được sản xuất tại nhà máy có chứng chỉ chất lượng, tuân thủ TCVN 7888:2014 hoặc tiêu chuẩn tương đương.
- Thép chủ và thép đai phải đảm bảo đúng chủng loại, mác thép, đường kính và khoảng cách theo thiết kế.
- Mác bê tông tối thiểu M250–M300, được kiểm tra thông qua mẫu thí nghiệm nén tại phòng thí nghiệm đạt chuẩn.
- Cọc không được có nứt dọc, nứt chân chim, rỗ mặt lớn hơn 10 mm, không cong vênh quá 1/500 chiều dài.
- Đầu cọc phải bằng phẳng, vuông góc trục thân, đảm bảo tiếp xúc tốt với đệm khi đóng.
2. Yêu cầu về thiết bị thi công
- Thiết bị thi công phải phù hợp với loại cọc, chiều dài, mặt bằng công trình và điều kiện địa chất.
- Các thiết bị thường dùng gồm:
- Búa diesel: yêu cầu có khung dẫn, đệm đầu cọc, kiểm tra lực rơi.
- Búa rung: kiểm soát tần số rung, lực xuyên, thường dùng cho cọc ly tâm.
- Máy ép tải tĩnh: yêu cầu đồng hồ lực, đồng hồ cao độ, hệ đối trọng ổn định.
- Thiết bị phải được kiểm định an toàn, hiệu chuẩn đầy đủ, có nhật ký bảo trì.
3. Yêu cầu về vị trí và tim cọc
- Cọc phải được đóng đúng vị trí thiết kế với sai số không vượt quá ±75 mm so với tim cọc thiết kế.
- Trước khi thi công cần xác định chính xác tim móng, trục tường, tim cọc, dùng máy toàn đạc để cắm mốc cố định.
- Trong suốt quá trình thi công, phải bảo vệ mốc định vị cẩn thận.
4. Yêu cầu về độ thẳng đứng của cọc
- Trong suốt quá trình đóng, cọc phải đảm bảo phương đứng:
- Độ nghiêng cho phép: không quá 1/150 chiều dài cọc đối với nhà dân dụng.
- Không được vặn xoắn hoặc nghiêng lệch làm hở mối nối hoặc gãy cọc.
- Khi sử dụng búa đóng cần có khung dẫn, đặc biệt với cọc dài hơn 8m hoặc cọc ly tâm.
5. Yêu cầu về chiều sâu và cao độ đầu cọc
- Cọc phải được thi công đến chiều sâu thiết kế hoặc đạt độ xuyên tiêu chuẩn theo hồ sơ khảo sát địa chất.
- Không được dừng giữa chừng nếu chưa đủ chiều sâu, trừ khi có chướng ngại vật được xác nhận.
- Cao độ đầu cọc sau khi thi công phải nằm trong giới hạn sai số ±25 mm.
- Nếu cao độ chênh lệch lớn cần cắt cọc đúng kỹ thuật, không làm hỏng bê tông và lộ cốt thép.
6. Yêu cầu về mối nối cọc (nếu có)
- Khi chiều dài cọc thiết kế vượt quá khả năng vận chuyển hoặc điều kiện đóng thực tế, cần nối cọc.
- Phương pháp nối:
- Hàn bản thép (cọc vuông): phải hàn đúng kỹ thuật, liên tục 4 mặt, không rỗ khí.
- Khớp nối cơ khí (cọc ly tâm): phải có chứng chỉ kiểm định chất lượng khớp.
- Mối nối phải đảm bảo đồng trục, không lệch tâm, đủ lực truyền tải, được nghiệm thu riêng trước khi tiếp tục đóng.
7. Yêu cầu kiểm tra chất lượng trong thi công
Trong quá trình thi công, phải thực hiện kiểm tra theo các bước:
- Đo vị trí tim cọc, độ nghiêng, độ sâu, dùng máy toàn đạc hoặc thủy bình laser.
- Ghi lại lực ép (ép tải tĩnh) hoặc số búa đập (búa diesel).
- Nhật ký thi công phải cập nhật hàng ngày, bao gồm: tên thiết bị, người vận hành, số lượng cọc, điều kiện thời tiết.
- Chụp ảnh hiện trường và lưu trữ hồ sơ nghiệm thu.
8. Yêu cầu về an toàn lao động và môi trường
- Khu vực thi công phải được rào chắn, gắn biển cảnh báo rõ ràng.
- Công nhân phải mang đầy đủ bảo hộ lao động: nón, giày, áo phản quang, găng tay.
- Không thi công khi có mưa lớn, gió mạnh, hoặc nền thi công không ổn định.
- Với công trình sát nhà dân, phải có biện pháp giảm rung, giám sát tiếng ồn và khảo sát hiện trạng trước thi công.
9. Hồ sơ nghiệm thu theo yêu cầu kỹ thuật
Hồ sơ nghiệm thu cọc bê tông cốt thép phải có đầy đủ:
- Nhật ký thi công từng cọc
- Biên bản nghiệm thu vị trí, độ sâu, cao độ cọc
- Biên bản kiểm tra vật liệu đầu vào
- Sơ đồ bố trí cọc thực tế (as-built)
- Biên bản kiểm tra mối nối (nếu có)
- Ảnh chụp hiện trường và chữ ký của các bên liên quan
Kết luận
Thi công cọc bê tông cốt thép không chỉ là công việc đòi hỏi kỹ thuật, mà còn yêu cầu tuân thủ chặt chẽ các quy định về chất lượng, an toàn và tiêu chuẩn kỹ thuật.
Nắm rõ những yêu cầu kỹ thuật quan trọng trong thi công cọc bê tông cốt thép sẽ giúp nhà thầu đảm bảo chất lượng, tránh sự cố và đạt nghiệm thu đúng tiến độ. Chủ đầu tư cũng sẽ kiểm soát được chất lượng công trình ngay từ phần móng – nền tảng cho mọi hạng mục phía trên.
